چرا ايران تاسيسات غني‌سازي فردو را تأسيس كرد؟
كانترپانچ بررسي كرد
خبرگزاري فارس: يك روزنامه‌نگار آمريكايي به خطر افتادن امنيت تأسيسات هسته‌اي ايران در دوران تهديدات نظامي آمريكا در سال 2007 را عامل ساخت تأسيسات هسته‌اي مقاوم‌تر فردو دانست.
تهديدات آمريكا در ماه ژانويه شديدتر شدند. در آن زمان بوش دولت‌هاي ايران و سوريه را متهم نمود كه به تروريست‌ها اجازه مي‌دهند از خاكشان براي ورود و خروج به عراق استفاده كنند. بوش همچنين ايران را متهم نمود كه تجهيزات لازم براي حمله به سربازان آمريكايي را در اختيار تروريست‌ها قرار مي‌دهد. نويسنده در ادامه مي‌افزايد: به نظر مي‌رسيد كه اين تبليغات و صحنه‌سازي‌ها براي تهيه مقدمات حمله‌اي مشروع به ايران صورت مي‌پذيرفتند.
اين گزارش مي‌افزايد: روزنامه گاردين در 31 ژانويه 2007 گزارش داد كه "سياستمداران ارشد اروپا بسيار نگرانند از اينكه آمريكا دست به حملات هوايي گسترده عليه ايران بزند تا برنامه‌هاي هسته‌اي مشكوك اين كشور را نابود سازد. "
سپس روزنامه واشنگتن پست در 11 فوريه خبر داد كه جان هانا (John Hannah)، مشاور امنيت ملي ديك چني، معاون رئيس‌جمهور وقت آمريكا، به يكي از ديپلمات‌هاي خارجي گفته كه احتمال حمله به ايران در سال 2007 بسيار زياد است.
چند روز بعد هفته‌نامه نيوزويك گزارش داد كه "احتمالا " سومين ناو هواپيمابر نيز به منطقه اعزام خواهد شد تا در كنار دو ناو هواپيمابري كه از چند ماه پيش در آبهاي خليج فارس بوده‌اند، قرار گيرد. در سال 2003 نيز كه حملات هوايي آمريكا عليه عراق انجام مي‌گرفت همين تعداد ناو هواپيمابر به منطقه اعزام شده بودند.
نويسنده مانور نظامي آمريكا را آخرين حلقه از مجموعه وقايعي مي‌داند كه باعث شدند ايران ديگر الزامي براي اعلام آغاز ساخت تأسيسات غني‌سازي احساس نكند. وي در ادامه مي‌نويسد: سرانجام در 27 مارس، آمريكا يك مانور دريايي بزرگ در خليج فارس انجام داد. در اين مانور دو ناو هواپيمابر، تعداد زيادي ناو جنگي و در حدود صد هواپيماي جنگي حضور داشتند. اين مانور كه چندين روز به طول انجاميد اولين مانور مشترك هوايي-دريايي بود كه از زمان آغاز حملات عليه رژيم صدام حسين انجام مي‌گرفت.
روزنامه نيويورك تايمز طي مقاله‌اي اين مانور را "يك نمايش قدرت حساب شده " توصيف نمود كه به عنوان "بخشي از يك استراتژي گسترده‌تر براي تحديد قدرت ايران در منطقه " صورت پذيرفت. دو روز بعد، در 29 مارس، ايران به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي اعلام نمود كه از اصلاحيه ترتيبات فرعي توافقنامه پادماني آژانس كه در سال 2003 پذيرفته بود كنار مي‌كشد. بر اساس اين موافقتنامه ايران بايد به محض اينكه تصميم به احداث تأسيسات هسته‌اي مي‌گرفت، "اطلاعات مربوط به طرح مقدماتي " آنها را در اختيار آژانس قرار مي‌داد.
ايران اعلام نمود كه بار ديگر به نسخه قديمي اين موافقتنامه پايبند خواهد بود. بر اساس نسخه قديمي، ايران بايد 180 روز مانده به تزريق مواد هسته‌اي به تأسيسات، آن را به اطلاع آژانس برساند.
در ادامه مقاله، نويسنده اظهارات برخي از مقامات و شخصيت‌هاي ايراني را نيز مورد استناد قرار مي‌دهد تا نشان دهد اقدامات خصم‌آميز آمريكا و احتمال حمله نظامي به تأسيسات هسته‌اي اين كشور از ديد ايراني‌ها پنهان نمانده بود: از قرار معلوم ايران مي‌خواست بر همگان كاملا روشن شود كه چرا يكچنين تغييري در سياست‌هايش ايجاد مي‌كند. در 3 آوريل، سرلشگر حسن فيروزآبادي، فرمانده ستاد مشترك نيروهاي مسلح ايران، علنا اعلام نمود كه احتمالا نيروهاي اسرائيلي و آمريكايي دست به حملات هوايي وسيعي در منطقه خواهند زد.
در همان روز، حميدرضا ترقي، رئيس امور بين‌الملل حزب مؤتلفه اسلامي، كه يكي از احزاب طرفدار دولت است، علنا تغيير موضع ايران در موافقتنامه پادماني را با تهديدات نظامي آمريكا مرتبط دانست.
به گفته ترقي: "تحركات دريايي نيروهاي آمريكايي به مانند آن چيزي است كه در دوران قبل از حمله به عراق انجام گرفت. بنابراين ما نبايد به طور داوطلبانه اطلاعات تأسيسات هسته‌اي را در اختيار آژانس قرار دهيم زيرا ممكن است مورد سوء‌استفاده آمريكايي‌ها قرار گيرند. "
ترقي بدين واقعيت اشاره مي‌كرد كه هرگونه ارائه اطلاعات در مورد طرح‌هاي مقدماتي ايجاد تأسيسات هسته‌اي، به نيروهاي هوايي آمريكا و اسرائيل كمك خواهند نمود كه براي حمله به اهداف مورد نظر آماده شوند.
ايران در 13 آوريل نامه‌اي ديگر به آژانس ارسال كرد و در آن اعلام نمود كه آژانس ديگر حق ندارد اطلاعات مربوط به رآكتور آب سنگين اراك را مورد بررسي قرار دهد.
در ادامه اين مقاله مي‌خوانيم: تغييراتي كه ايران در خط مشي هسته‌اي اتخاذ نمود و همچنين آغاز به ساخت دومين مجموعه غني‌سازي اورانيوم نشان مي‌داد كه ايران درصدد است تمام تلاش خود را براي افزايش مصونيت در قبال حمله آمريكا به كار گيرد و در همين حين به تعهدات خود پايبند مانده و در صورتي كه تهديد به حمله فروكش كرد شش ماه قبل از تزريق مواد هسته‌اي به تأسيسات، آن را به اطلاع آژانس برساند.
گرت پورتر معتقد است تصميم ايران براي ارائه اطلاعات در مورد سايت فردو به آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي نشان مي‌دهد كه هم‌اكنون اين كشور بر عكس سال 2007، تهديدي در مورد حمله نظامي آمريكا احساس نمي‌كند. وي در ادامه بار ديگر به بررسي ادعاهاي مقامات آمريكايي در مورد سايت فردو پرداخته و مي‌نويسد: گزارشات رسانه‌هاي خبري در مورد سايت فردو متأثر از اظهارات مقامات ارشد دولت آمريكا بود. آنها اعلام كردند كه ايران بعد از اينكه فهميد دستگاه اطلاعاتي آمريكا متوجه وجود اين تأسيسات شده است آن را به اطلاع آژانس رساند.
نويسنده در پايان مقاله خود تصريح مي‌كند: در حقيقت، سازمان‌هاي اطلاعاتي آمريكا نمي‌دانستند كه چرا ايران چنين كاري را انجام داده. در همان روز، مجموعه‌اي از پرسش‌ها و پاسخ‌هاي غيرمحرمانه در مورد سايت فردو توسط دولت آمريكا و بعنوان گزارش خبري منتشر شد كه در وب‌سايت "مؤسسه علوم و امنيت بين‌المللي " قابل دسترسي است. در بخشي از اين گزارش چنين نوشته شده بود: "سؤال: چرا ايراني‌ها تصميم گرفتند وجود اين تأسيسات را در يكچنين زماني فاش كنند؟ پاسخ: نمي‌دانيم. "
نظرات